Ông Đỗ Văn Lan (64 tuổi, ở thôn Phú Gia, xã Cát Tường, H.Phù Cát, Bình Định) là người góp công rất lớn trong việc hồi sinh làng nghề nón ngựa Phú Gia.
“Sống chết” với nghề
Đến nay, ông Lan có hơn 55 năm theo nghề làm nón ngựa của gia đình. Theo ông, nghề làm nón ở thôn Phú Gia từ xưa đến nay cũng có ít nhiều thay đổi nhưng kỹ thuật, nguyên liệu để làm ra chiếc nón ngựa vẫn giữ được những yếu tố truyền thống. Để làm được một chiếc nón ngựa phải mất đến 20 công đoạn, trong đó có 4 công đoạn quan trọng nhất là tạo sườn mê, thắt nan sườn, thêu hoa văn trên sườn và lợp lá cho nón. Nguyên liệu làm nón gồm có lá cọ (còn gọi là lá kè), cây giang, rễ cây dứa,… Những nguyên liệu này trước khi dùng để làm nón phải trải qua nhiều công đoạn rất công phu.
|
|
Để hoàn thành một chiếc nón ngựa Phú Gia, thông thường phải mất từ 2-3 ngày công nhưng giá bán chỉ từ 50.000-300.000 đồng/cái, tùy theo chất lượng, mẫu mã và hoa văn thêu trên nón. Vì vậy, người làm nghề nón lá thường có cuộc sống rất khó khăn. Là người có tâm huyết với nón ngựa, ông Lan đã nhiều lần “sống chết” với chiếc nón này. Nhiều khi ông bỏ ăn bỏ ngủ để tìm hướng đi cho làng nghề của mình, điều đó được mình chứng bằng tín nhiệm của người dân trong thôn bầu ông làm Tổ trưởng của làng nghề (hiện ông đã thôi làm chức vụ này). Trong nhiều năm trời, ông cần mẫn mang nón ngựa đi khắp các hội chợ, triển lãm để quảng bá…
Gắn làng nghề với du lịch
Theo ông Lê Quang Công, Phó chủ tịch UBND xã Cát Tường, nghề làm nón ngựa ở Phú Gia đã có từ hơn 300 năm trước. Ngày xưa, nón lá được làm ra ở làng Phú Gia chỉ dành cho những người có địa vị, quyền thế và họ thường đội khi cưỡi ngựa nên có tên gọi là nón ngựa. Giai đoạn khó khăn nhất của làng nón ngựa Phú Gia bắt đầu từ sau năm 2000, khi sản phẩm làm ra rất khó tiêu thụ. Mãi đến năm 2008, làng nón Phú Gia mới bắt đầu tìm được hướng đi mới, đó là phát triển làng nghề truyền thống gắn với làm du lịch. “Năm đó, tỉnh Bình Định tổ chức Festival Tây Sơn lần thứ nhất, làng nghề nón ngựa Phú Gia là một trong những làng nghề truyền thống được ban tổ chức chọn để quảng bá hình ảnh của địa phương. Sau kỳ festival đó, nón ngựa Phú Gia được nhiều người biết tiếng, khách du lịch tìm đến và làng nghề dần hồi sinh”, ông Công nhớ lại.
|
|
Hiện xã Cát Tường có khoảng 400 người làm nghề nón ngựa, trong đó tập trung ở thôn Phú Gia đến hơn 50%. Từ năm 2011, làng nghề nón ngựa Phú Gia mở được lớp dạy nghề làm nón cho con em hộ nghèo, cận nghèo trong và ngoài thôn. Mỗi năm tổ chức được hai lớp, mỗi lớp có 35 em theo học. “Những năm gần đây, càng có nhiều khách du lịch đến tham quan mua sắm, lại có nhiều người ở xa tìm mua, đặt hàng nên hầu như nón làm xong là bán hết. Ở làng nón Phú Gia này đã có người từng có người xuất ngoại sang Úc để dạy làm nón”, ông Lan nói đầy tự hào.
Ông Lê Quang Công, Phó chủ tịch UBND xã Cát Tường: “Ở Phú Gia cũng có nhiều người theo nghề làm nón, nhưng họ chỉ làm tốt ở một vài khâu, riêng ông Lan thì khâu nào cũng làm giỏi. Hiện ông ấy là người làm nón ngựa nổi tiếng nhất ở thôn Phú Gia”.
Xuân Khánh
Bình luận (0)