Nước Ý giằng co với mafia

05/06/2009 11:29 GMT+7

Ngày 18-5-2009, Franco Letizia 32 tuổi thuộc gia đình Casalesi (Napoli), một trong những trùm mafia nguy hiểm nhất Ý, đã bị bắt. Vài ngày sau, trùm mafia Rosario Gambino 67 tuổi được Mỹ “chuyển giao” cho nhà chức trách Ý; gần như cùng thời điểm với chiến dịch tranh trừng tội phạm được cảnh sát Ý thực hiện một cách quy mô.

Tổng cộng, chỉ trong tháng 5-2009, cảnh sát Ý đã tung ra 109 trát bắt nhằm vào các đối tượng thuộc gia đình Amato-Pagano cũng như nhiều gia đình mafia khác. Mafia Ý không chỉ thực hiện những vụ buôn bán ma túy mà còn thực hiện nhiều vụ “buôn bán” khác…

Từ “mafia rác”

Đầu tiên, nước hồ đen kịt. Kế đó, cá lần lượt chết. Cuối cùng, chính quyền địa phương can thiệp. Đó là những gì Stefano Galli đối phó khi chứng kiến cảnh mảnh đất mình bị ô nhiễm nghiêm trọng. Câu chuyện của Stefano Galli là điển hình cho cái gọi là nền kinh tế mafia tại Ý. 
 
Sau khi mua hạt giống từ cửa hàng nông nghiệp địa phương, bác nông dân Stefano Galli 67 tuổi gặp một nhân viên tiếp thị thuyết phục mua loại phân bón mới. Bước đầu làm quen thị trường, “công ty” sẽ tặng 550kg phân và tiếp đó mới bán một khi khách hàng (Stefano Galli) thật sự hài lòng. Galli hoàn toàn không biết rằng thứ “phân” đen mà ông bón cho cánh đồng lúa mì, ngô và rau là chất thải công nghiệp nồng độ độc hại cao. Sau cơn mưa đầu mùa, cá trong hồ bắt đầu trương bụng nổi lềnh bềnh. Toàn bộ vụ mùa của Stefano Galli mất trắng.

Cuối cùng, người ta phát hiện rằng mafia đã tống chất thải công nghiệp xuống vùng Umbria (một trong những khu vực nông nghiệp trù phú nhất nước Ý). Bộ Môi trường Ý ước tính chi phí làm sạch Umbria lên đến 1,5 tỷ USD. Sau ba năm điều tra, với chiến dịch Đất xanh, cảnh sát Ý thộp được 28 tên mafia chuyên nhận thầu “chôn” chất thải công nghiệp. Đứng đầu là Alberto Paggi, chủ công ty phân hủy chất thải Ecoverde gần thị trấn Trevi. Vụ Ecoverde là một trong những vụ phá hoại môi trường nghiêm trọng nhất lịch sử Ý.

Từ lâu, người ta biết rằng “ngành đổ rác” là “nghiệp vụ” nhà nghề mang tính truyền thống của mafia Ý. Công nghiệp xử lý chất thải trị giá 7 tỷ USD/năm và liên quan 22 nhóm mafia – theo thượng nghị sĩ Paolo Russo, nguyên chủ tịch Ủy ban Quốc hội về xử lý chất thải.

Tháng 10-2002, Cơ quan kiểm lâm Ý đưa ra báo cáo khảo sát cho thấy có 4.000 ụ chất thải công nghiệp nồng độ độc hại cao khắp Ý, từ vùng nông nghiệp phía Bắc tại Naples (Napoli – viết theo tiếng Ý), Umbria phì nhiêu đến cả duyên hải gần Bari.

Ngày 28-3-2003, Văn phòng công tố tại Santa Maria Capua Vetere ở Campania tổ chức hội nghị quốc gia nhằm cung cấp bằng chứng cho thấy “mối quan hệ giữa giữa rác và mafia” cũng như thiệt hại nghiêm trọng ảnh hưởng sức khỏe người dân. Tổng chi phí cho việc dọn “rác mafia” lên đến hàng trăm tỷ đôla – theo công tố viên Renato Nitti tại Bari, người bắt 6 tên “mafia rác” vào tháng 4-2002.

Business Week cho biết gần như tất cả đại gia đình mafia Ý đều có mặt trong “ngành rác”, từ gia đình Camorra ở Naples, gia đình ‘Ndrangheta tại Calabria đến gia đình Sacra Corona ở Apulia – theo Pier Luigi Vigna, Chủ tịch Ủy ban phòng chống mafia quốc gia. Ít người dám tố cáo mafia rác.

Năm 1995, Roberto Zanelli – cư dân Ruffino – âm thầm thực hiện chiến dịch tìm chứng cứ cho thấy rác thải công nghiệp ảnh hưởng sức khỏe người dân như thế nào. Không được chính quyền địa phương giúp, Roberto Zanelli tự xét nghiệm mẫu đất và công bố những con số kinh hoàng cho báo chí. Roberto Zanelli trả giá khá đắt cho việc làm của ông. Sau nhiều lần đe dọa Zanelli, mafia đã vãi súng vào nhà nạn nhân. Zanelli bắn trả bằng súng săn. Vài tuần sau, ông lại bị bọn Mafia vây đánh.

Đến “mafia chính trường”

Mafia không thể tác quái nếu không có sự bao che từ một số viên chức chính phủ. Đầu năm 2003, một trong những tùy viên thân cận Thủ tướng Silvio Berlusconi đã bị ra tòa, tội giúp tháo gỡ “vài vấn đề pháp lý” và đổi lại nhận được ủng hộ phiếu bầu. Vụ việc đổ bể từ lời khai của trùm mafia Antonino Giuffre (tự thú vào tháng 4-2002).

Tại phiên tòa Palermo, Antonino Giuffre cho biết mafia quyết định ủng hộ đảng Forza Italia của Silvio Berlusconi trong cuộc bầu cử 1993 sau khi đảng Dân chủ Thiên chúa giáo không đủ khả năng bao che mafia khỏi cuộc “thảm sát” của chiến dịch Bàn tay sạch.

 Thế hệ “tiếp đuốc” Messina Denaro, 47 tuổi, hiện vẫn ngoài vòng pháp luật từ khi lẩn trốn năm 1993 sau vụ giết 10 người ở Florence, Milan và Rome.

Nhân vật trung gian trong “thương vụ chính trị” trên là Marcello Dell’Utri, thượng nghị sĩ quan hệ gần gũi Berlusconi và cũng là một trong những sáng lập viên Forza Italia. Không thừa nhận bất kỳ cáo buộc nào, Dell’Utri cho rằng ông là nạn nhân của một âm mưu chính trị và rằng công tố viên không hề có chứng cứ xác đáng.

Mafia quyết định thay “ngựa” vào tháng 3-1992, khi chúng ám sát Salvo Lima, thành viên Dân chủ Thiên chúa giáo quan hệ với cựu Thủ tướng Giulio Andreotti – trùm mafia Antonino Giuffre cho biết (dẫn lại từ Washington Post). Antonino Giuffre – mệnh danh “Bàn tay” (do tay phải bị liệt) – được xem là một trong những ông trùm có thế lực nhất thế giới giang hồ Ý thập niên 1990, từng là đàn em thân tín số một bên cạnh “trùm của các ông trùm” Bernardo Provenzano.

Antonino Giuffre khai thêm rằng các đại diện mafia liên lạc Berlusconi còn có hai anh em Filippo và Giuseppe Graviano (trùm Palermo), bị xử tù chung thân năm 1994 tội ám sát một linh mục chống mafia và tội giết ông trùm xây dựng Giovanni Ienna từ một cuộc tranh chấp.

Không chỉ qua trung gian Marcello Dell’Utri, mafia còn móc nối các viên chức cấp cao công ty Fininvest của Silvio Berlusconi và nhận được lời hứa rằng đảng Forza Italia sẽ khống chế cảnh sát, giảm nhẹ điều kiện khắc nghiệt trong tù cho mafiosi (trùm mafia) và sửa lại luật nhằm không tịch thu tài sản mafia.

Antonino Giuffre kể rằng vấn đề khó khăn giữa mafia và chính phủ sẽ được giải quyết từng bước trong 10 năm và mafia sẽ ủng hộ Forza Italia trong bất kỳ cuộc bầu cử nào, trong đó có cuộc bầu cử thủ tướng đưa Silvio Berlusconi lên quyền lực vào tháng 5-2001. Không riêng Marcello Dell’Utri, tháng 5-2003, Tòa án Palermo cũng xét xử cựu Thủ tướng Giulio Andreotti, người từng có quan hệ cá nhân thân thiện với nhiều tổng thống Mỹ và cả Giáo hoàng.

Một trong những cáo buộc liên quan Andreotti là vụ ám sát một nhà báo năm 1979. Trong cùng thời gian, Cesare Previti – bộ trưởng quốc phòng Nội các Silvio Berlusconi giữa thập niên 1990 – cũng bị lôi ra pháp đình...

“Vấn đề của tương lai”

Có thể nói nước Ý luôn nhức đầu với mafia. Nhiều thẩm phán và công tố viên đã đổi lấy sinh mạng mình cho cuộc chiến chống tội phạm nhưng điều đó vẫn không làm nhụt chí những ai quyết tâm chống lại thế giới tội ác. Tại thành phố cảng Palermo (Sicily), công tố viên Roberto Scarpinato 57 tuổi tiếp tục lần ra các đầu dây phức tạp trong mớ bùi nhùi mafia.

Theo Bloomberg (25-5-2009), từ đầu năm 2008, Scarpinato đã giúp tịch thu được 2,7 tỷ euro (3,8 tỷ USD) tại Sicily từ tội phạm. Trong một vụ, cảnh sát thậm chí tịch biên được số tài sản khổng lồ gồm 12 doanh nghiệp, 220 tòa nhà, 33 lô đất và một du thuyền 25m từ ông chủ chuỗi tạp hóa Giuseppe Grigoli 59 tuổi, người mệnh danh vua siêu thị Ý, hiện bị xử tội làm ăn bất hợp pháp với mafia.

Kinh doanh siêu thị tất nhiên chỉ là hoạt động hợp pháp bề mặt của Giuseppe Grigoli, một phần nhỏ trong doanh thu khoảng 130 tỷ euro hàng năm của ông trùm! Trong thực tế, mafia đã trở thành nguồn “máu” của nền kinh tế Ý.

Ba nhóm mafia chính nước này có thu nhập đến 70 tỷ euro chỉ trong năm 2008 – theo Viện Nghiên cứu Eurispes (Rome); với tỷ lệ lãi lên đến 54%. Để thấy mức độ “ăn nên làm ra” của mafia như thế nào, có thể so với tập đoàn dầu khí khổng lồ Exxon Mobil (hãng dầu lớn nhất thế giới), nơi lợi nhuận chỉ khoảng 1/2 trong tổng doanh thu 45,2 tỷ USD.

Trong khi đó, hoạt động mafia càng lúc càng tinh vi. Ngày 22-5-2009, công tố viên Palermo phá được một đường dây mafia Sicily từng bất thành trong việc dùng trái phiếu Venezuela dỏm để thế chấp vay 2,2 tỷ USD từ các ngân hàng HSBC Holdings Plc, Bank of America Corp và một số ngân hàng Anh khác.

Những hoạt động truyền thống chẳng hạn buôn ma túy tất nhiên tiếp tục được duy trì (đặc biệt gia đình ‘Ndrangheta, hiện được tin là tổ chức buôn lậu ma túy lớn nhất châu u) hoặc cho vay nặng lãi (tăng 17%, lên đến 35 tỉ euro, trong năm 2008). Trong một chiến dịch gần đây, cảnh sát Ý thậm chí tịch thu được 10 triệu USD tiền giả!

Vấn đề nghiêm trọng với nhà chức trách Ý là mafia nước này đã và đang thực hiện cuộc “tiếp đuốc” thành công! Cuối thập niên 1990, những thành viên trẻ với trình độ giáo dục cao đã bắt đầu tiếp nhận cai quản thế giới tội phạm từ “thế hệ cha chú” – theo Pietro Grasso, chánh công tố viên đặc trách chống mafia của Ý.

Trong khi bố già Bernardo Provenzano (76 tuổi, bị bắt năm 2006) chưa bao giờ học hết lớp hai, Giuseppe Guttadauro – một bố già ở Palermo – là bác sĩ phẫu thuật!... Nói như công tố viên Scarpinato, cuộc chiến chống mafia khó có thể chấm dứt vĩnh viễn, bởi “mafia không là một phần của quá khứ; nó là một phần của tương lai. Tội phạm có tổ chức đã tiến hóa. Nó tiếp tục thủ vai chính trong thế giới tội phạm của thiên niên kỷ thứ ba”.

Theo Lê Thảo Chi / SGGP

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.